Vaktaal van kievit eieren zoekers

Tot eind jaren 70 was het toegestaan om kievitseieren te zoeken en te rapen. Er was een bepaalde gesloten  tijd waarop het zoeken verboden werd. De sluitingstijd was aanvankelijk van 1 maart tot 12 april. Later werd deze vanwege de achteruitgang van de kieviten populatie ingekort tot 6 april. Men moest wel toestemming van de eigenaar van de percelen hebben ,waar je eieren ging zoeken. Zo had ik zelf een getypt papier waarop stond dat ik van de ondergetekenden  ( boeren ) toestemming had gekregen om op hun land eieren te zoeken. Zo af en toe werd je gecontroleerd door een dienstdoende politie agent. In Friesland is het rapen en zoeken van kievitseieren sinds 2015 verboden. In de voorafgaande jaren was er aan het zoeken een verplichting verbonden om deel te nemen aan de zogenaamde 'Nazorg". Na het sluiten van het raapseizoen moest je tot bescherming van de nesten overgaan door het plaatsen van markeringsstokken of nestbeschermers.
Nu gebruikten wij ( mijn vader en broers ) allerlei termen aangaande het eieren zoeken. Ik zet er een aantal op een rijtje.

De mannen staan nog te wuiven. Kievit mannen die naast elkaar hoog boven het weiland vliegen om hun territorium af te bakenen.
Een mooi wijfje. Een kievit wijfje dat slank is, rustig gedrag vertoont. Zij zal spoedig een eitje leggen.
Ze schieten op de kraaien. De kieviten jagen achter kraaien of meeuwen aan. Er ligt dan een nest met eieren op het land.
Een pols. Een polstok waarmee over de sloten kunt springen.
Een broedje. Een kievit nest waar 4 eieren in liggen. Een voltallig legsel.
Een drietje of een tweetje. Er liggen dan drie of twee eieren in het nest.
Vuile eieren. kievitseieren die bebroed zijn.
Schouwen. Je keurt dan  of de eieren al bebroed zijn. Je legt een ei op je vlakke hand en laat deze even onder het slootwater zakken. Bleef het ei vlak op je hand liggen dan was er nog geen embryo aanwezig. Vuile eieren werden niet meegenomen!
Tippen. Het ei komt bij het schouwen iets omhoog. Dan is het niet zolang bebroed. Als het blijft drijven lang bebroed.
Een gaarnest. Een kievit nest met  een aardappeltje ( krieltje) en een of twee eieren.
Uitmelken. Sommige ei zoekers deponeerden een krieltje in het nest en namen de eieren mee. Het kievit wijfje legde er soms eieren bij, die dan werden meegenomen.
De mannen zijn veel te druk. Je kunt dan geen eieren verwachten. De kieviten zijn nog druk bezig hun territorium te bepalen.
Het is een schreeuwerd. Als het wijfje kievit roept heeft ze nog geen eieren of de eieren zijn onlangs geraapt.
Op de vogel zoeken. Alleen zoeken op de plaats waar je het wijfje hebt zien opvliegen van of in de buurt van het nest. Dus niet het hele perceel afzoeken dat tot lange verstoring leidt.
Opzien spatten. Het wijfje vliegt direct van haar nest. Meestal is er sprake van een voltallig legsel.
Strootje pikken. Het wijfje pikt strootjes naast en vlakbij het nest en gooit ze in haar nestkuiltje. Vaak doet zij dat als ze haar eerste eitje heeft gelegd. Mannetjes doen dat overigens ook om het nest te stofferen met strootjes.
Treden. Het wijfje wordt door het mannetje getreed. Hij landt op haar rug en dan vindt de paring plaats.
Hoog kijken. Het vrouwtje staat alert te kijken of er geen gevaar dreigt. Zij sluipt vervolgens naar haar nest.

Merkwaardig was dat een kievit wijfje met een gaarnest makker waren en pas zeer laat van haar nest vloog. Misschien dat de fop eieren, de kleine aardappeltjes, niet snel opwarmden en daardoor meer bebroed werden.
Tegenwoordig doen de meeste voormalig eieren zoekers aan nestbescherming.

Een gaarnest. Twee krieltjes en een kievitsei. ( foto J. de Waal ) 


Reacties